De omgevingswet; uitdagingen in vastgoed- en gebiedsontwikkeling
De eerste bladeren vallen van de bomen, de dagen worden korter en op momenten kan het guur zijn: het is najaar! We trekken massaal naar binnen. Gezellig met kaarsen en een glas wijn genieten van een warm huis én elkaars gezelschap. Een uitstekend seizoen om in een goed gesprek te reflecteren op de voorbije maanden. Maar de herfstwind roept ons ook naar buiten om letterlijk een frisse neus te halen. Lekker uitwaaien in je hoofd en mentale inspiratie opdoen: hoe kun je anders kijken naar nieuwe uitdagingen en creatiever omgaan met taaie opgaven?
Verbinden en afstemmen
Omgaan met nieuwe uitdagingen, daar krijgen ook gemeenten en ontwikkelaars mee te maken met de komst van de Omgevingswet. Emile, stedelijk directeur ruimte, licht dit toe: ‘Bij ruimtelijke (her)ontwikkeling ligt ‘de bal’ traditioneel bij gemeenten; wij geven aan waar locaties vrijkomen en binnen welke condities er ontwikkeld kan worden. Dit gaat veranderen, binnen de Omgevingswet moeten gemeenten én ontwikkelaars rekening houden met de verschillende belangen in een gebied. Schakelend tussen behoeften en doelstellingen dienen plannen op elkaar te worden afgestemd.’
Uitdagingen
De Omgevingswet kent daarnaast een technische uitdaging: alle informatie over ontwikkellocaties, plannen en bouwinitiatieven dient aangeboden te worden op een (beveiligde) digitale verzamelplek. Openbaar te raadplegen door iedereen. Emile schetst de opgave: ‘Hoe brengen we al onze kennis, opgeslagen in afdelingssystemen en in de hoofden van onze mensen, overzichtelijk bijeen in een publiek toegankelijke omgeving? En hoe achterhalen we welke initiatieven er verder spelen in de samenleving?’ En dan zijn er nog de gedrags- en relatieaspecten: van ontwikkelaars en andere initiatiefnemers wordt verwacht dat ze kennis hebben van bestaande initiatieven, plannen en processen en daar hun handelen op afstemmen. Voor Thomas, partner bij een ontwikkelaar, betekent dit een andersoortige aanpak dan hij gewoon is: ‘De tijd van afwachten, reageren op vragen en inkleuren naar behoefte is voorbij. We moeten zélf de boer op, bruggen slaan en verbindingen maken.’
Gemeente: creativiteit en multidisciplinair
Emile is druk bezig zijn organisatie voor te bereiden op de Omgevingswet. Met behulp van de Plekkenmakers wilde hij achterhalen welke initiatieven er leven in de lokale gemeenschap; is hiertussen verbinding mogelijk en zo ja, hoe? Onze praktische Dromenlab-methodiek leverde snel duidelijke inzichten op. Onderweg hebben we zijn teams begeleid en gecoacht in co-creatief en multidisciplinair werken. Emile merkt hierover op: ‘Dit zijn twee belangrijke kwaliteiten voor ambtenaren die ‘naar buiten’ gaan, maar we beschikken nog nauwelijks over kennis of ervaring.’
Projectontwikkelaars: proactief en integraal
Ook Thomas bereidt zich voor. Hij schakelde de Plekkenmakers in om een Brandbook samen te stellen voor een pitch voor een nieuwbouwwijk. Een gemeentelijke eis is dat bewoners, zolang er nog geen bouwactiviteiten zijn, actief worden betrokken bij de tijdelijke en uiteindelijke invulling van het gebied, inclusief de bijbehorende voorzieningen. Thomas: ‘Voorheen zou ik terughoudend zijn om hierin te investeren; want wat is – gezien de korte termijn – de waarde voor het rendement van vastgoed of exploitatie?’ Inmiddels weet hij beter. ‘De Plekkenmakers lieten mij interessante mogelijkheden zien om mét bewoners en ondernemers toegevoegde waarde te creëren die van blijvende betekenis is. Daarmee kregen we ook de gemeente enthousiast om mee te investeren. In plaats van opponenten, acteren we nu als partners vanuit een verhaal dat van alle kanten klopt.’
Frisse wind
De Omgevingswet heeft gevolgen voor het werk van en tussen gemeenten en ontwikkelaars. Zie jij deze ontwikkeling als een kans om je te onderscheiden en ben je nieuwsgierig naar creatievere manieren van aanpakken? Heb je ook behoefte aan een frisse (herfst)wind, dan duiken de Plekkenmakers graag in jouw verhaal om samen kansrijke perspectieven te ontwikkelen!
Glenn van der Vleuten
Social innovator | Procesmanager | Bruggenbouwer
